Za datę powstania współczesnej cybernetyki uważa się rok 1948, w którym ukazała się książka N. Wienera Cybernetyka, czyli komunikacja i sterowanie w zwierzęciu i maszynie.
Tytuł tej książki stał się pierwszą współczesną definicją cybernetyki. Należy przy tym mieć na uwadze, że zarówno w książce Wienera, jak i w całej literaturze cybernetycznej wyraz „komunikacja” odnosi się do przekazywania informacji, porozumiewania się, przekazywania komunikatów, komunikowania (komunikacja na odległość nazywa się „telekomunikacją”) i nie ma nic wspólnego z transportem (przewozem, np. z komunikacją miejską, samochodową, itp).
Współczesna cybernetyka zajmuje się informacją.
W ciągu 70-ciu lat istnienia cybernetyka stała się czymś tak powszechnie znanym, że trudno byłoby znaleźć człowieka ze średnim wykształceniem, który by o niej nie słyszał. Niestety, ta optymistyczna ocena dotyczy słyszenia o cybernetyce; na pytanie, czym jest i co wnosi, choćby przybliżoną odpowiedź zdołałaby dać tylko niewielka liczba ludzi, a sens cybernetyki wymyka się często nawet rozumieniu specjalistów korzystających z niej w pracy zawodowej.
Historia
W wydawnictwach popularnych wspomina się, że wyraz „cybernetyka” pochodzi z greckiego „kybernetiken” znaczącego umiejętność kierowania („kybernetes” – sternik okrętu). Według Platona wyrazu tego miał użyć Sokrates w zdaniu: „ Sternik okrętu chroni od największych niebezpieczeństw nie tylko dusze, lecz również ciała i dobytek”.
Pozostaje pytanie kim jest ów “sternik”?
I, czym jest ten “okręt”?
I jakie znaczenie maja dla nas odpowiedzi na te pytania?
CDN.
Z perspektywy historycznej wynika więc, że współczesna definicja cybernetyki z tytułu książki Wienera okazuje się zbyt wąska. Obecnie mówi się po prostu, że cybernetyka jest to nauka o sterowaniu.
Projekt MerhlinLaboratory przypomina o sensie cybernetyki..
Ampere w swoim Eseju o filozofii nauki z 1834 r. nazywa cybernetyką tę część polityki, która zajmuje się metodami rządzenia. W tym samym znaczeniu używał tego wyrazu ks. Trentowski w pracy Stosunek filozofii do cybernetyki z 1843 roku.
Te historyczne ciekawostki mogą być interesujące o tyle, że wyjaśniają pochodzenie nazwy „cybernetyka”.
Natomiast nie wyjaśniają przyczyn powstania współczesnej cybernetyki jako nauki ani nie tłumaczą jej żywiołowego rozwoju w naszych czasach. Przeciwnie, dają do myślenia, że skoro wstępne idee cybernetyczne pojawiły się już ponad dwa tysiące lat temu, ale zaczęły się nagle rozwijać dopiero w połowie dwudziestego wieku, to przyczyną tego musiało stać się coś, co zaszło dopiero w naszych czasach.
Definicja cybernetyki z tytułu książki Wienera okazała się zbyt wąska, nie obejmowała bowiem innych organizmów (ludzi, roślin), a przy tym rozróżniała komunikację i sterowanie niepotrzebnie, gdyż komunikacja jest integralnym składnikiem sterowania. Okoliczności te uwzględnia sformułowana przez W. R. Ashby’ego (w książce Wstęp do cybernetyki z 1956 r.) definicja, według której cybernetyka jest to ogólna nauka o sterowaniu. Obecnie mówi się po prostu, że cybernetyka jest to nauka o sterowaniu.
Również w 1943 r. ukazała się praca C. E. Shannona Matematyczna teoria komunikacji, która dała początek teorii informacji.
I wreszcie także w 1948 r. W. R. Ashby w pracy pt. Homeostat przedstawił konstrukcję zbudowanego przez siebie zespołu kilku sprzężonych z sobą regulatorów, zespołu niezwykle odpornego na zakłócenia zewnętrzne. Było to uogólnieniem i przeniesieniem na grunt cybernetyki koncepcji homeostazy, tj. utrzymywania się równowagi funkcjonalnej organizmów dzięki współdziałaniu wielu obwodów regulacyjnych.
Jednym z podstawowych pojęć cybernetyki jest „system”, ale niezależnie od tego było ono przedmiotem powstającej jednocześnie ogólnej teorii systemów, którą Bertalanffy ogłosił w 1955 r., ale jej wstępne założenia sformułował już w 1945 r.
Nauka zaczęła zajmować się problemami decyzyjnymi. Przejawiło się to z jednej strony we wzmożonym zapotrzebowaniu na fachowych doradców, komisje ekspertów, a nawet osobne instytucje zajmujące się usprawnianiem organizacji i kierownictwa, z drugiej zaś strony w rozszerzeniu nauki także na problemy decyzyjne i to nawet z położeniem szczególnego nacisku na te problemy.
Wszystko to wyjaśnia, że cybernetyka jako nauka o sterowaniu, a więc o wszelkim celowym działaniu, z decydowaniem włącznie, powstała dlatego, że powstać musiała, gdyż była bardzo potrzebna. Nie ci, to inni naukowcy, wcześniej czy później, zajęliby się tymi sprawami, jak to się zawsze dzieje przy powstawaniu wielkich prądów intelektualnych wskutek wymagań zmienionego stanu rzeczy.
Cybernetyka jest nauką interdyscyplinarną, zajmującą się problemami ogólnymi, konkretnymi. W strukturze całej nauki przypada jej miejsce pośrednie między dyscyplinami specjalnymi, zajmującymi się problemami szczególnymi, konkretnymi, a matematyką, zajmującą się problemami ogólnymi, abstrakcyjnymi. Odczucie potrzeby pośrednictwa nauki interdyscyplinarnej stało się jedną z przyczyn żywiołowego rozwoju cybernetyki w naszych czasach.
Loading ...
